Trên thế giới không
có đất nước nào mà h́nh dáng, truyền thuyết về cội nguồn và địa danh lại
có nhiều liên hệ tới Rồng như nước Việt Nam ta…Phải chăng đây cũng là khát
vọng ngàn đời, là sứ mệnh thiêng liêng cha ông đă đặt lên vai con cháu-
hăy kiên cường vượt qua phong ba băo táp để hóa Rồng…
Có lẽ do một sự sắp
đặt của Trời - Đất mà Tổ quốc Việt Nam của chúng ta mang h́nh dáng của một
con Rồng đang vươn ra biển Đông. Phần đầu của Rồng là miền bắc với chiều
rộng lớn hơn, đủ để thể hiện những chi tiết uy nghi như sừng, bờm và râu.
Miền trung thon, hẹp là thân Rồng đang bay lượn uyển chuyển và miền nam
thể hiện những khúc cuộn của Rồng nên có h́nh thái ph́nh ra to hơn và kết
thúc tại mũi Cà Mau có dáng dấp như mỏm đuôi Rồng đang vẫy vùng. Hoàng Sa,
Trường Sa là nơi móng Rồng vươn ra làm điểm tựa giữa đại dương cuộn sóng .
Bằng trí tuệ anh
minh và qua những trải nghiệm lịch sử, các triều vua trị v́ đất nước đă
sớm nhận ra vị trí trung tâm đầu năo của quốc gia phải chính là nơi ngự
trị của mắt Rồng. Vào buổi b́nh minh của đất nước, năm 544 sau công
nguyên, Lư Bí xưng Đế dựng nước Vạn Xuân và đă đóng đô ở khu vực Thăng
Long – Hà Nội ngày nay. Ông đă cho xây dựng chùa Khai Quốc (Chùa Mở nước,
sau đổi tên thành chùa Trấn Quốc ở khu vực Hồ Tây- Hà Nội). Vào mùa xuân
năm Canh Tuất (1010) khi vua Lư Công Uẩn viết chiếu dời đô ông đă khẳng
định giá trị phong thủy (ngày nay gọi là môn Địa lư - Môi trường) có một
không hai của vùng đất này và sau đó là người đầu tiên đặt tên Thăng Long
cho kinh đô nước Việt.
Trên bản đồ Việt Nam
vùng đất Thăng Long – Hà Nội nằm đúng vị trí mắt Rồng với miệng của nó mở
ra nơi cửa sông Thái B́nh, mũi Rồng là vùng Quảng Ninh- Hải Pḥng và hàm
dưới chính là vùng Thanh Hoá ngày nay. Với một góc nh́n như vậy th́
cái tên Thăng Long – Rồng bay lên được đặt cho Thủ đô một nước có h́nh
dáng đặc biệt của một con Rồng đang vươn ra biển Đông thật là phù hợp với
ước nguyện xây dựng tương lai hưng thịnh và đi lên của các bậc tổ tiên và
hài ḥa trong mối quan hệ thiên – địa – nhân.
Lại nói thêm về chữ
nhân hay yếu tố nhân ḥa, trong cuộc sống thường ngày đó là ḷng tự hào
dân tộc, tinh thần yêu nước, đoàn kết một ḷng chống ngoại xâm và xây dựng
đất nước an b́nh, giàu mạnh.Trong dân gian từ thuở xa xưa đă có niềm tin
rằng tên hay đem lại điều tốt nên vua Lư Công Uẩn lấy tên Thăng Long để
thể hiện khát vọng và ư chí vươn lên mạnh mẽ của dân tộc, chứa đựng ư niệm
thiêng liêng về nguồn gốc con Rồng cháu Tiên.
Chính v́ vậy sau
nhiều lần đổi tên như Đông Đô (1397-1407, 1428-1430), Đông Quan (1407-
1427), Đông Kinh (1430- 1789), Bắc Thành (1789- 1831) th́ cái tên Thăng
Long vẫn lắng đọng lại một cách thân thương và đầy tự hào trong sâu thẳm
t́nh cảm của mỗi người dân Việt Nam. C̣n Hà Nội đối với chúng ta cũng rất
thân thuộc và tŕu mến, nó có nghĩa là thành phố trong sông (chỉ con sông
Hồng ngày nay), là chốn kinh kỳ trên bến dưới thuyền mà vua Minh Mạng năm
1831 khi thực hiện cải cách hành chính chia lại các tỉnh thuộc vùng Đàng
Ngoài cũ đă đặt cho.
Theo đó, từ Quảng
B́nh trở ra được chia làm 18 tỉnh, trong đó có tỉnh Hà Nội, c̣n Thủ đô của
Việt Nam lúc đó đă chuyển vào Phú Xuân – Huế. Rơ ràng là vào thời điểm năm
1831 việc đặt tên cho Hà Nội chỉ đơn thuần là đặt tên cho một tỉnh lẻ ở
Đàng Ngoài, dựa trên vị trí của nó so với một ḍng sông mà không mang cái
khí thế long trọng và ư nghĩa thiêng liêng như khi vua Lư Công Uẩn dời đô
[1]. Nhân đây tôi xin cung cấp cho các độc giả thêm một chi tiết lịch sử
lư thú là bên Trung Quốc từ thời Đông Hán đă có địa danh Hà Nội. Nếu đọc
lại Tam Quốc hẳn chúng ta sẽ thấy đoạn chiến lược gia Tuân Úc khuyên Tào
Tháo như sau : "Xưa Cao Tổ giữ Quan Trung, Quang Vũ chiếm Hà Nội mà tạo ra
cái thế rễ sâu, gốc vững mà chế ngự thiên hạ…"(Tinh hoa mưu trí trong Tam
Quốc, tác giả Hoắc Vũ Giai, người dịch Nguyễn Bá Thính, các trang 61, 353,
NXB Lao động, 1996).
Hiện nay được biết
tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc (dưới thời Tam Quốc vùng này thuộc nước Thục)
có thị tứ Hà Nội. Nằm về phía đông của Ôsaka Nhật Bản, trên đường đi Kyôtô
cũng có một khu vực mang tên Kawachi có nghĩa là Hà Nội (trong sông) với
cách biểu đạt bằng chữ tượng h́nh theo Hán tự giống như Hà Nội của Việt
Nam ta. Địa danh này ra đời từ thế kỷ 7 sau công nguyên, tức là lâu đời
hơn Hà Nội của chúng ta tới 1200 năm. Sự trùng hợp này được giải thích là
do Nhật Bản trước kia cũng chịu ảnh hưởng cách định danh của người Trung
Hoa, định vị tọa độ theo h́nh thế núi sông (2). Suy rộng ra th́ có thể c̣n
có nhiều địa danh Hà Nội nữa ở những vùng sông nước trong khu vực Đông Á
ngày nay.
Để khơi dậy ḷng tự
hào dân tộc mà một đất nước láng giềng ASEAN của chúng ta đă lấy tên
Singapura (tiếng địa phương là con sư tử) để đặt cho quốc gia non trẻ của
ḿnh. Trên thực tế đất nước nhỏ bé này không có sư tử sinh sống như ở châu
Phi nhưng những kỳ tích trong phát triển kinh tế- xă hội của nó đă đưa đảo
quốc này lên hàng sư tử hay rồng trong số các quốc gia mới trỗi dậy ở Á
Châu.
Có thể nói trên thế
giới không có đất nước nào mà h́nh dáng, truyền thuyết về cội nguồn và địa
danh lại có nhiều liên hệ tới Rồng như nước Việt Nam. Nào là thành Thăng
Long, Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, sông Cửu Long, Hoàng Long, núi Hàm Rồng,
đảo Bạch Long Vĩ, sự tích con Rồng cháu Tiên v.v…Phải chăng đây cũng là
khát vọng ngàn đời, là sứ mệnh thiêng liêng mà cha ông đă đặt lên vai con
cháu – hăy kiên cường vượt qua phong ba băo táp để hóa Rồng ?
Hôm nay đây sau hơn
20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đất nước Việt Nam đă đạt được những
đổi thay thần kỳ. Thế và lực của chúng ta không ngừng được nâng cao, nhiều
người đă bắt đầu nói đến Việt Nam như một con Rồng mới của Châu Á đang
vươn ra đại dương hội nhập quốc tế. Tuy nhiên trong cuộc cạnh tranh quốc
tế diễn ra rất khốc liệt hiện nay, muốn con Rồng Việt Nam có thể bơi xa,
bay cao nhất thiết phải có được một cú hích, một sự đột phá quyết liệt
trong nhận thức và hành động của toàn xă hội.
Nếu khiêm tốn mà
nh́n nhận bản thân th́ chúng ta tuy gần đây có đạt được sự tăng trưởng
nhưng vẫn chưa thoát ra khỏi sự tụt hậu so với các nước trong khu vực
đang chạy đua tăng tốc, và bản thân sự tăng trưởng của chúng ta vẫn chưa
bền vững. Những di sản nặng nề trong nếp nghĩ của quá khứ quan liêu bao
cấp, sự thiếu hiểu biết về quản lư kinh tế - xă hội trong cơ chế thị
trường và hội nhập quốc tế cùng với gánh nặng mới của tệ tham nhũng đang
níu kéo con Rồng muốn bay lên và thực chất là – dù vô t́nh hay hữu ư đang
hà hơi tiếp sức cho những thế lực đen tối luôn âm mưu kéo tụt con Rồng
Việt Nam xuống.
Gần đây trên một số
phương tiện thông tin đại chúng ở nước ngoài đă xuất hiện những giọng
điệu hiếu chiến lỗi thời, hằn học gọi Việt Nam ta là một con "rắn nước
có h́nh thù kỳ quái" và đe dọa sẽ dạy cho chúng ta một bài học nữa bằng
cách đánh găy đầu rắn ở đốt sống thứ 7 tức là vào vị trí Thanh Hoá. Đă đến
lúc phải gióng lên một hồi trống để đánh thức ḷng tự tôn dân tộc vốn sẵn
có trong huyết quản mỗi người Việt Nam, đánh thức con Rồng Việt đă nhiều
năm nay gối đầu trong ḍng sông Hồng mang nặng phù sa để nó vươn ḿnh bay
cao trên biển cả như thời Lư, Trần mấy trăm năm lịch sử oanh liệt và rạng
rỡ.
Hãy lấy lại cái
khí thế hào sảng trong "Nam Quốc sơn hà Nam Đế cư…" của Lý Thường
Kiệt, "Hịch tướng sĩ" của Trần Hưng Đạo, "Bình Ngô đại cáo" của
Nguyễn Trãi và "Tuyên ngôn Độc lập" của Hồ Chí Minh để động viên
triệu triệu con tim người Việt yêu nước trong công cuộc chấn hưng
và bảo vệ Tổ quốc, quyết không để kẻ nào thấy Rồng Việt Nam vùi đầu
trong sông bấy lâu nay mà dám cao giọng miệt thị chúng ta là rắn nước.
Nhân dịp kỷ niệm
1000 năm Thăng Long – Hà Nội chúng ta hăy khơi dậy ḷng yêu nước và chí
khí quật cường vùng vẫy một phương trời của con Rồng Việt Nam bằng việc
chính thức lấy lại tên Thăng Long cho Thủ đô đất Việt. Hăy nhắc nhở cho
con cháu trong các sách giáo khoa rằng giang sơn gấm vóc này từ thuở̉ lập
nước đã có cái thế uy nghi của một con Rồng vươn ra biển Đông chứ
không chỉ giản đơn là h́nh chữ S trong bảng chữ cái Latinh như sau này
phương Tây vẫn quen gọi một cách vô thức. |