Các bài liên hệ:
§
Ư nghĩa của những hy sinh trong ba cuộc
chiến bảo vệ tổ quốc
§
Lănh thổ, lănh hải Tổ quốc - sự trăn trở
của một số cựu chiến binh và giáo chức Hà Nội
§
Diễn biến ḥa b́nh toàn diện
§
Hoàn tất phân giới cắm mốc biên giới Việt
- Trung: Đâu là sự thật – Đâu là dối trá lừa bịp
§
Lời Cảnh Báo Quí Giá
§
Băi Tục Lăm: Lại Mất Thêm Đất !
Cùng tác giả:
§
Hạm Đội Nam Hải của Trung Quốc - Mối Đe
Dọa cho Việt Nam?
§
Ngày Kỷ Niệm Khó Quên Của CSVN
§
“Đảng Cộng Sản”: Một Nhăn Hiệu Hết Ăn
Khách
xem tiếp
Các phái đoàn thương
thuyết Việt Nam và Trung Quốc mới đây đă công bố bản thỏa hiệp sau
cùng về vấn đề phân định 1350 km biên giới giữa hai nước, một vấn đế
đă được tranh căi từ nhiều năm. Trong khi bản thỏa hiệp có vẻ như đă
giải quyết được mối bất đồng âm ỉ giữa hai quốc gia, nó lại đào sâu
thêm sự rạn nứt giữa lănh đạo đảng cộng sản Việt Nam và một số thành
phần trong quân đội về phương cách ứng xử tốt nhất đối với người
hàng xóm lớn phương bắc.
Cách giải quyết của
nhà cầm quyền Hà Nội trong việc đàm phán về biên giới đă gây phẫn nộ
trong giới sinh viên và trí thức Việt Nam. Nhiều người cho rằng đảng
cộng sản Việt Nam cầm quyền đang khấu tấu trước Bắc Kinh, là chỗ dựa
để duy tŕ quyền lực chính trị của đảng.
Biên giới chung giữa
Việt Nam và Trung Quốc đă có có từ nhiều ngàn năm. Vào cuối thế kỷ
19, nhà cầm quyền thực dân Pháp, đại diện Việt Nam, và triều đ́nh
Măn Thanh, đại diện Trung Hoa, đă kư một bản thỏa hiệp chính thức về
phân định biên giới giữa hai nước. Dựa theo thỏa hiệp đó, 333 cột
mốc biên giới đă được thiết lập.
Biên ǵới Việt Trung
phần lớn được giữ nguyên cho tới năm 1979. Sau một cuộc chiến ngắn
nhưng đẫm máu, Trung Quốc rút quân nhưng vẫn c̣n chiếm giữ một số vị
trí chiến lược nằm trong lănh thổ Việt Nam. Khi hai nước bắt đầu lại
quan hệ ngoại giao vào năm 1991, vấn đề biên giới trên đất liền và
trên biển chờ được giải quyết dứt khoát.
Bắc Kinh tạo áp lực
cho sự đ̣i hỏi của họ bằng cách thương lượng những mốc thời gian để
hoàn tất bản thỏa hiệp cũng như dựa trên những dữ kiện đáng nghi ngờ.
Tháng 7 năm 1997, chủ tịch đảng cộng sản Trung Quốc Giang Trạch Dân
thúc đẩy Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Đỗ Mười phải hoàn tất
thỏa hiệp về biên giới trước năm 2000. Kết quả là một thỏa hiệp về
biên giới đă được kư kết vào giờ chót ngày 30 tháng 12 năm 1999.
Thoạt đầu lănh đạo Hà
Nội giữ kín sự hiện hữu của thỏa hiệp về biên giới. Nhà cầm quyền Hà
Nội đă bắt giữ và kết án tù dài hạn một số những nhà dân chủ trẻ đă
lên tiếng cảnh báo về thỏa hiệp biên giới nói trên cũng như một thỏa
hiệp khác về việc phân định biên giới trên biển, được kư kết một năm
sau.
Trong lúc vội vă hoàn
thành bản thỏa hiệp biên giới năm 1999, vị trí chính xác của một số
cột mốc của đường biên giới mới đă không được xác định và cần phải
được đàm phán thêm. Một lần nữa, Bắc Kinh đ̣i hỏi là bản thỏa hiệp
sau cùng phải được hoàn tất chậm nhất là ngày 31 tháng 12 năm 2008.
Kết qủa là bàn thỏa hiệp sau cùng đă được hai bên kư kết chỉ một vài
giờ sau khi chuông đồng hồ điểm 12 giờ đêm 31 tháng 12 năm 2008.
Từ lâu, người Việt Nam
tin rằng phía Trung Quốc đă lén rời nhiều cột mốc cũ đă có hàng trăm
năm. Dân làng thuộc tỉnh Quảng Ninh miền đông bắc Việt Nam kể lại
chuyện những cột mốc di chuyển một cách bí ẩn trong đêm và biên giới
ngày càng tiến gần tới những vùng đông dân cư Việt Nam. Trong những
vùng dân cư thưa thớt hơn trong lănh thổ Việt Nam sát biên giới, đă
có những tin thuật lại về việc những người Trung Hoa và những người
thuộc các sắc tộc thiểu số ở Trung Hoa được định cư tại đây.
Cuộc đàm phán về biên
giới đă tạo ra những ư kiến rất khác biệt trong hàng ngũ lănh đạo
của đảng cộng sản Việt Nam và ngay cả một số thành phần trong quân
đội. Báo cáo được tiết lộ trong tháng 12 cho biết quân đội chống lại
việc nhường cho Trung Quốc một số địa điểm, cụ thể như là địa điểm
khu vực bờ sông có tính chiến lược tên là Băi Tục Lăm ở giao điểm
biên giới Việt Trung và vịnh Bắc Bộ.
Ngay sau khi đài phát
thanh Chân Trời Mới, một đài không được thừa nhận phát thanh trên
toàn quốc Việt Nam qua làn sóng AM, loan tin về việc Băi Tục Lăm có
thể bị mất, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đă phải làm một cuộc thị sát
công khai cấp tốc tại chỗ để tỏ vẻ quan tâm của đảng cộng sản và
chính phủ.
Nhiều cựu chiến binh,
đặc biệt là những người đă từng tham gia cuộc chiến biên giới năm
1979, đă mạnh mẽ phản đối việc nhường một phần đất đai vùng biên
giới cho Trung Quốc. Trần Anh Kim, cựu trung tá trong quân đội, đồng
thời là một nhà đối kháng quen thuộc, đă bày tỏ sự bất măn của nhiều
sĩ quan đă hồi hưu khi nghe biết tin nhà cầm quyền cộng sản đă
nhường những phần đất mà người Việt Nam đă bảo vệ trong cuộc chiến
biên giới ba thập kỷ trước.
Trước tâm trạng đó,
những viên chức bộ quốc pḥng có nhiệm vụ đánh dấu đường biên giới
mới đă bày tỏ một cách kín đáo sự băn khoăn, ray rứt. Một số người
c̣n đi xa hơn nữa khi thú nhận sự hổ thẹn đối với quốc gia và lịch
sử. Liệu những ngựi này nói riêng, hoặc quân đội nói chung, trong
tương lai có c̣n tiếp tục chấp hành mệnh lệnh nữa hay không là cả
một dấu hỏi.
Cho tới ngày nay, cả
Hà Nội lẫn Bắc Kinh đều không tiết lộ những chi tiết chính xác về
thỏa hiệp biên giới cũng như bản đồ chính thức. Trong một cuộc phỏng
vấn duy nhất dành cho giới truyền thông nhà nước, một thứ trưởng bộ
ngoại giao Việt Nam có trách nhiệm trong cuộc đàm phán đă cố gắng
làm giảm nhẹ tầm quan trọng của sự mất mát những di tích quan trọng
về văn hóa như Ải Nam Quan, Thác Bản Giốc.
Vị thứ trưởng này đă
bác bỏ sự cáo buộc trên các trang blog và các trang web tại hải
ngoại về việc nhà nước Việt Nam đă nhượng đất. Ông ta biện luận rằng
Việt Nam đă giữ được phần lớn khu vực bờ sông Tục Lăm trong khi trên
thực tế, những bản đồ lịch sử cho thấy toàn bộ phần đất này trước
đây là của Việt Nam.
Chủ Quyền Đất Nước:
Một vấn đề nan giải
Vấn đề nan giải đối
với đảng cộng sản Việt Nam là làm sao bảo tồn được quyền lực của
đảng, đồng thời không mất đi chủ quyền quốc gia. Để duy tŕ sự ủng
hộ của Bắc Kinh về phương diện ư thức hệ, Hà nội luôn cố gắng xoa
dịu ông chủ phương bắc, nhưng Bắc Kinh ít khi tỏ ra dễ chiều chuộng.
Hiện thời đang có bốn tranh chấp quan trọng về lănh thổ giữa Việt
Nam và Trung Quốc. Việc này sẽ ảnh hưởng đến t́nh h́nh chính trị nội
bộ của Việt Nam trong những năm trước mặt.
Thứ nhất là vấn đề
Vịnh Bắc Bộ, đă được phân ranh trong thỏa hiệp năm 2000, mặc dầu bản
đồ chính thức tới nay vẫn chưa được công bố. Trong vài năm qua, sự
kiện tàu hải quân Trung Quốc bắn vào tàu đánh cá Việt Nam đă xảy ra
nhiều lần, đôi khi gây tổn thất nghiêm trọng về nhân mạng.
Mặc dù những ngư phủ
Việt Nam này đánh cá trong những vùng biển đă nuôi sống họ trong
nhiều thế hệ. Chỉ có thể giải thích hoặc là Hà nội đă nhượng vùng
đánh cá này cho Trung Quốc hoặc là hải quân Trung Quốc đă xâm phạm
lănh hải kinh tế của Việt Nam. Dù giải thích thế nào đi nữa th́ việc
chiến hạm Trung Quốc bắn ch́m tàu đánh cá Việt Nam đă không được
truyền thông của nhà nước loan tin, mặc dù được bàn tán rất nhiều
trên mạng internet.
Thứ hai là vấn đề quần
đảo Hoàng Sa mà Trung Quốc chiếm của Việt Nam vào ngày 19 tháng 1
năm 1974. Mặc dù Hà nội vẫn tuyên bố chủ quyền về Hoàng Sa nhưng lại
không cho người dân Việt Nam biết hiện nay ai đang thực sự trấn giữ
quần đảo này. Lư do là quần đảo Hoàng Sa trước đây do Việt Nam Cộng
Ḥa làm chủ trong thời kỳ chiến tranh và cộng sản Bắc Việt đă ngấm
ngầm ủng hộ đồng minh Trung Quốc của họ đánh chiếm quần đảo này.
Thứ ba là quần đảo
Trường Sa mà Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền
toàn phần. Một số nước khác trong vùng Đông Nam Á th́ tuyên bố chủ
quyền một phần của quần đảo. Cuối năm 2007, Trung Quốc đă đi thêm
một bước nữa bằng cách tuyên bố sát nhập Hoàng Sa và Trường Sa vào
lănh thổ Trung Quốc. Mặc dù nhà cầm quyền Hà nội công khai phản đối
hành động này nhưng lại đàn áp những sinh viên và bloggers đă biểu
t́nh chống Trung Quốc.
Thứ tư là bồn trũng
Nam Côn Sơn, một vùng biển có nhiều tài nguyên dầu khí nằm ngoài bờ
biển phía nam Việt Nam và rơ ràng là nằm trong hải phận kinh tế của
Việt Nam. Trong năm qua, Trung Quốc đă áp lực công ty ExxonMobil
phải rút lui, mặc dù công ty này đă được Việt Nam cấp quyền khai
thác.
Chỉ trong một thời
gian ngắn sau đó, tâp đoàn China National Offshore Oil Corporation (CNOOC)
của Trung Quốc đă công bố một kế hoặch 29 tỉ mỹ kim để khai thác
nhiên liệu trong vùng biển đông đang tranh chấp, bao gồm cả bồn
trũng Nam Côn Sơn, chỉ cách Việt Nam 150 dặm (249 km) trong khi cách
bờ biển cực nam đảo Hải Nam của Trung Quốc khoảng 1000 dặm (1600
km).
Trong dịp đón tết âm
lịch năm ngoái, chủ tịch nhà nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết đă gặp
những sĩ quan chỉ huy cao cấp vùng Đà Nẵng, là bộ chỉ huy của quân
khu cai quản các quần đảo đang tranh chấp. Ông Triết đă nhắc nhở
những vị chỉ huy quân sự là phải đợi lệnh của trung ương, không được
tự ư hành động. Lư do nhắc nhở này đến từ sự xâm nhập lănh hải Việt
Nam của Trung Quốc và thái độ thiếu kiên nhẫn của một số thành phần
quân đội trước sự rụt rè của chính phủ Việt Nam.
Một thập niên trước
đây, giới lănh đạo Hà nội đă có thể giải quyết mối quan hệ với Trung
Quốc mà không cần phải để ư tới công luận. Nhưng với tốc độ ngày nay
của internet và phong trào blogger ngày một gia tăng, khả năng của
nhà cầm quyền trong việc uốn nắn và kiểm soát dư luận quần chúng đă
giảm thiểu một cách đáng kể. Với việc quân đội ngày càng bức xúc và
quần chúng ngày càng quan tâm đến vấn đề lănh thổ, thời mà Bộ Chính
Trị đảng cộng sản Việt Nam có thể kư kết những thỏa thuận bí mật với
Trung Quốc đă không c̣n nữa.
Hoàng Tứ Duy
Bài viết nguyên thủy bằng Anh ngữ
đăng trên Asia Times Online, January 14, 2009) |